تعریف دارایی در علم حسابداری

در این مطلب قصد داریم شما مخاطبان عزیز را با تعریف دارایی آشنا سازیم.

شما میتوانید در انتهای این مطلب مفهوم دارایی را به خوبی درک کرده  و متوجه شوید.

و درک گسترده تری از انواع دارایی پیدا کنید و پاسخ جامعی از دارایی چیست داشته باشید.

اگر قصد دارید درک گسترده ای از انواع دارایی پیدا کنید به شما پیشنهاد می کنیم حتماً تا انتهای این مطلب از وبلاگ موسسه حسابداری رهنما ما را همراهی کنید.

در این مطلب اطلاعات بسیار جامعی درخصوص انواع دارایی ها در حسابداری ارائه نموده ایم.

ما به شما قول می دهیم که در انتهای این مطلب اطلاعات جامع و کافی در خصوص دارایی های ثابت، دارایی های جاری ، داریی های مشهود ، دارایی هایی استهلاک پذیر، دارایی استهلاک ناپذیر و انواع دارایی در ترازنامه و مفاهیمی مرتبط در این حوزه بدست خواهید آورد.

لازم به ذکر است در صورتی که جهت انجام امور مالی و حسابداری به دنبال یک موسسه حسابداری با تجربه و معتبر هستید میتوانید از خدمات تخصصی مالی و مالیاتی موسسه حسابداری رهنما در شهر رشت بهره مند شوید.

تمامی اموال یا  منابع اقتصادی که در معاملات اقتصادی کسب می گردند دارایی ما هستند.

اگر بخواهیم به بیان ساده تر و روان تر این موضوع را عنوان نماییم در تمامی عملیات های اقتصادی و مالی یک سری منابع اقتصادی به مالکیت واحد تجاری در میایند که بر حسب فاکتور ارزش مورد سنجش قرار میگیرند.

به این منابع اقتصادی دارایی گفته می شود.

اگر بخواهیم برای شفاف تر شدن موضوع مثال بزنیم اینطور می گوییم:

پول نقد، موجودی های کالا، زمین، آپارتمان، ماشین آلات صنعتی و غیر صنعتی، اسباب و اثاثیه اداری یا غیر اداری و اوراق بهادار تنها بخشی از مواردی هستند که میتوان تحت عنوان دارایی آنها را دستبه بندی نمود.

به عبارت دیگر کلیه منابعی که ارزش مادی و اقتصادی دارند را دارایی می نامیم.

در ادامه این مطلب تعریف دارایی قصد داریم شما مخاطبان و همراهان همیشگی موسسه حسابداری رهنما را با انواع دارایی آشنا سازیم.

پس با ما همراه باشید:

انواع دارایی در حسابداری چه هستند؟

ما برای اینکه متوجه مفهوم انواع دارایی در حسابداری شویم نیاز داریم تا در ابتدا با تعریف واژه دارایی آشنا شویم.

همانطور که گفتیم دارایی ها منابعی هستند که که از ارزش اقتصادی برخوردارند و اشخاص حقیقی یا حقوقی می توانند از وجود این منابع اقتصادی برخوردار شوند.

لازم است بدانید که کلیه دارایی ها در ترازنامه قابل ثبت هستند  و ستون راست ترازنامه مختص دارایی های شرکت و سمت چپ آن به بدهی ها اختصاص دارد.

۱_ {منبع}، مطابق با تعریف دارایی، دارایی ها را باید منابعی بدانیم که در آینده برای ما منفعت اقتصادی خواهند داشت.

۲_ {ارزش اقتصادی} کلیه دارایی ها دارای ارزش اقتصادی هستند، به عبارتی دیگر دارایی از قابلیت مبادله شدن برخوردار است و میتوان آن را به سادگی خرید و فروش کرد.

۳_ {مالکیت}  دارایی دارای مالکیت می باشد.

یعنی ما می توانیم دارای را به وجه نقد یا معادل آن  دارایی را تبدیل کنیم.

دارایی ها چگونه طبقه بندی می شوند؟

حال قصد داریم تا انواع دارایی را از دید حسابداری مورد بررسی قرار دهیم.

با این کار شما میتوانید انواع دارایی را از نظر حسابداری را شناسایی کنید.

در علم حسابداری، دارایی ها بر اساس قابلیت تبدیل شدن به پول و ثبات ارزش آن‌ها به دو دسته دارایی‌های جاری و دارایی‌های ثابت تقسیم می‌شوند.

دارایی‌های جاری شامل دارایی‌هایی هستند که در عرض یک سال به پول تبدیل می‌شوند مانند نقدی، سپرده‌های بانکی، موجودی کالا و… و دارایی‌های ثابت شامل دارایی‌هایی هستند که برای مدت طولانی در دسترس سازمان باقی می‌مانند مانند ساختمان، ماشین آلات، تجهیزات و… هستند.

از دید حسابداری دارایی ها به شکل کلی به ۳ روش طبقه بندی خواهند شد :

۱_ دارایی ها قابلیت تبدیل دارند.

۲_ دارایی ها وجود فیزیکی دارند.

۳_ روش استفاده.

دارایی  ها در علم حسابداری بر اساس وجود فیزیکی:

لازم است بدانید که کلیه دارایی ها بر اساس وجود فیزیکی به ۲ دسته تقسیم می شوند.

۱_ (ملموس)

۲_(غیر مشهود)

ما در این بخش انواع دارایی را بر اساس فیزکی تقسیم بندی نموده ایم.

این کار برای این مهم صورت پذیرفته تا به سادگی با ویژگی های خاص هرکدام از این موارد آشنا شوید.

دارایی ها در علم حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی:

دارایی های مشهود

همانطور که از نام این نوع  دارایی مشخص است این نوع دارایی در حقیقت دارایی هایی هستند که به صورت فیزیکی قابل رویت هستند و میتوان آنها را لمس نمود.

لازم به ذکر است که دارایی های مشهود خود به دو دسته جاری و ثابت تقسیم می شوند.

دارایی هایی که ثابت و مشهوند مثل زمین، آپارتمان ها، ماشین آلات وغیره که تحت عنوان اموال هم نیز معرفی می گردند.

نکته مهم:

دارایی های ثابت معمولاً تضمین کننده بقاء و قدرت یک شرکت هستند.

در نتیجه محافظت از دارایی های ثابت یکی از اساسی ترین وظایف بخش حسابداری محسوب می گردد.

دارایی جاری مشهود به مواردی مانند لیست کالاهایی که موجود هستند اطلاق می گردد.

لازم به ذکر است که دارایی های ثابت مشهود خودشان دارای ۳ نوع مجزا هستند که به توضیح آنها خواهیم پرداخت.

۱_ {دارایی های استهلاک پذیر}

جالب است بدانید که دارایی های استهلاک پذیر در واقع  بخشی از دارایی های مشهود می باشند.

این دارایی ها در طی زمان، بعد  از طی کردن عمر مفید خود دچار استهلاک می گردند و عمر مفید اقتصادی که دارند به پایان خواهد رسید.

دارایی های استهلاک پذیر در حسابداری به دارایی هایی اشاره دارد که با گذر زمان ارزش آن‌ها کاهش می‌یابد و به صورت تدریجی از دفترچه حساب های کسب و کار کم می‌شود.

به عبارت دیگر:

این دارایی ها در طول زمان به دلیل استفاده، خرابی یا قدمت ارزش خود را از دست می‌دهند و به صورت استهلاک درآمده و در سود و زیان سالانه کسب و کار منعکس می‌شوند.

برخی از مثال های دارایی های استهلاک پذیر عبارتند از:

۱-ماشین آلات.

ماشین آلات به عنوان دارایی های استحلاک پذیر در حسابداری محسوب می شوند.

به این معنی که آنها دارای ارزشی هستند که می توانند به راحتی به پول تبدیل شوند.

این دارایی ها به صورت منظم در صورت های مالی سازمان در دسترس قرار می گیرند و می توانند در تجزیه و تحلیل عملکرد مالی سازمان مورد استفاده قرار گیرند.

۲-تجهیزات.

۳-خودروهای شرکت.

۴- ساختمان ها و تاسیسات

۵-نرم افزارهای کامپیوتری و لوازم جانبی آن‌ها

این دارایی ها معمولاً ارزش ثابتی ندارند و به سرعت قدرت خریدشان کاهش پیدا می کند، بنابراین به عنوان دارایی استحلاک پذیر شناخته می شوند.

۶- مبلغ پرداخت شده برای حق امتیاز.

۷-برخی از اموال فکری مانند حقوق نشر و علائم تجاری و غیره.

استهلاک پذیری دارایی ها به صورت مختلف محاسبه می‌شود.

از جمله روش خطی، روش کاهنده مانده و روش واحد تولید.

این روش ها بر اساس نوع دارایی، میزان استفاده آن در سال و فرمول های محاسبه مشخص شده توسط سازمان حسابرسی محاسبه می‌شوند.

در کل، دارایی های استهلاک پذیر نشان دهنده ارزش دارایی هایی هستند که با گذر زمان کاهش می‌یابند و به صورت استهلاک درآمده و در سود و زیان سالانه کسب و کار منعکس می‌شوند.

۲_ {دارایی استهلاک ناپذیر}

دارایی های استهلاک ناپذیر در حسابداری به دارایی هایی اشاره دارد که ارزش آن‌ها با گذر زمان کاهش نمی‌یابد و به صورت ثابت در دفترچه حساب های کسب و کار باقی می‌ماند.

به عبارت دیگر، این دارایی ها در طول زمان ارزش خود را حفظ می‌کنند و به صورت استهلاک درآمده نمی‌شوند.

برخی از مثال های دارایی های استهلاک ناپذیر عبارتند از:

۱-زمین،

۲-سهام شرکت ها،

۳-حقوق نشر برخی از کتب و مقالات،

۴-وسایل نقلیه ای که برای سرمایه گذاری در شرکت خریداری شده‌اند و غیره.

به عبارت دیگر، دارایی های استهلاک ناپذیر نشان دهنده ارزش دارایی هایی هستند که با گذر زمان تغییر قیمت نمی‌کنند و به صورت ثابت در دفترچه حساب های کسب و کار باقی می‌مانند.

۳_{دارایی نقصان پذیر}

در واقع دارایی های نقصان پذیر بخشی  از Tangible Asset بوده  که قابل استخراج می باشند.

این دارایی ها بر اثر استخراج تهیه می شوند.

نکته ای که در خصوص این دارایی های وجود دارد این است که این دارایی ها بعد از استخراج تبدیل به موجودی کالا یا مواد می شوند.

درست مثل معدن، جنگل و… . این دسته از دارایی های مشهود می باشند و در ترازنامه با نام معادن و ذخایر قید می گردند.

با توجه به این دسته بندی به اهمیت طول عمر مفید اقتصادی، استفاده در روال عادی عملیات و منابع آتی قابل اندازه گیری بوده و در دارایی های ثابت مشهود پی خواهیم برد.

دارایی نامشهود

این نوع دارایی ها نامشهودند و  دارای ماهیت فیزیکی نمی باشند پس قابل لمس هم نیستند.

کلیه دارایی های نامشهود در طبقه بندی دارایی های ثابت قرار خواهند گرفت.

اگرچه که این دارایی ها قابل دیدن نمی باشند اما سود آتی شرکت را تضمین خواهند نمود.

اگر بخواهیم برای دارایی نامشهور مثالی بزنیم باید اینطور بگوییم : حق ثبت اختراعات، حق چاپ کتاپ، انواع سرقفلی، مالکیت برند و نام تجاری و حق رای.

دارایی های نامبرده می توانند در یک بازه زمانی بخصوص بصورت محدود یا نا محدود در اختیار یک شرکت باشند.

انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی

طبق این دسته بندی دارایی ها بر اساس عملیات های تجاری به دو دسته ی دارایی های عملیاتی و دارایی های غیر عملی تقسیم می شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا با نوع های مختلف داریی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی بیشتر آشنا شوید.

انواع دارایی ها در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی کدامند؟

معرفی انواع دارایی در علم حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی به شرح موارد ذیل می باشد.

۱_ دارایی عملیاتی

دارایی های عملیاتی در حسابداری به دارایی هایی اشاره دارد که برای تولید و فروش محصولات و خدمات شرکت استفاده می‌شوند.

این دارایی ها شامل :

۱-مواد اولیه،

۲-ماشین آلات،

۳-تجهیزات،

۴-ابزارها،

۵-نرم‌افزارها و سایر وسایل مورد نیاز برای تولید و فروش محصولات هستند.

دارایی های عملیاتی در حسابداری به عنوان یکی از مهمترین دارایی های شرکت شناخته می‌شوند.

زیرا بدون آن‌ها شرکت قادر به تولید و فروش محصولات نخواهد بود.

به عبارت دیگر، دارایی های عملیاتی نشان دهنده سرمایه گذاری های شرکت در زمینه تولید و فروش محصولات و خدمات است و از اهمیت بسیاری برخوردارند.

دارایی های که ماهیت عملیاتی دارند در معاملات روزانه قابل استفاده می باشند.

در واقعیت دسته ای از دارایی ها که یک کسب و کار برای تولید نمودن محصولات خود و همچنین ارائه نمودن خدمات از آنها بهره می برد، دارایی های عملیاتی نام دارند.

۲_ دارایی های غیر عملی

قبلاً به این موضوع اشاره نموده ایم که دارایی های عملیاتی دارایی هایی می باشند که در معاملات روزانه ما مورد استفاده قرار می گیرند.

اما توجه داشته باشید که دارایی های غیر عملی در معاملات تجاری روزانه جایی نخواهند داشت.

این دارایی ها نقش خود را در برطرف سازی نیازهای آینده ایفا می نمایند.

بعنوان مثال: کلیه املاک و مستغلاتی که جهت ارزش آنها توسط شرکت خریداری شده می باشند یک نمونه از دارایی های غیر عملی می باشند.

انواع دارایی در علم حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی کدامند؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که انواع دارایی در علم حسابداری بر اساس قابلیت همگرایی و نقد شوندگی به ۲ دسته جاری و ثابت قابل تقسیم بندی هستند که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت.

کلیه دارایی ها در علم حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی به شرح ذیل هستند:

انواع دارایی های ثابت

در واقع دارایی های ثابت را می توان دارایی هایی دانست که به آسانی نمیتوان تبدیل به وجه نقدشان کرد، در نتیجه برای خرید و فروش این نوع دارایی ها به مدت زمان طولانی نیاز است..

دارایی های ثابت را می توانیم با نام های دیگری تحت عنوان  دارایی غیر جاری، بلند مدت یا دارایی های سخت یاد کنیم.

نکته مهم: به یاد داشته باشید که ارزش دارایی های ثابت به مرور زمان کاهش خواهد یافت و البته ب جز زین کلیه دارایی های ثابت دچار استهلاک خواهند شد.

البته لازم به ذکر است که موارد گفته شده در شرایط اقتصادی کنونی شاید متفاوت باشد اما اصول و قوائد کلی به این گونه است.

لیست  انواع دارایی های ثابت :

ما در دارایی های مشهود به دارایی های ثابت نیز اشاره مستقیم کردیم و آنها را از به لحاظ استهلاک پذیر بودن، استهلاک ناپذیری و نقصان پذیری تحت تحلیل و بررسی قرار دادیم.

حال قصد داریم این موضوع را از دیدگاه دارایی ثابت مورد بررسی قرار دهیم.

۱_زمین.

۲_ساختمان.

۳_ماشین آلات.

۴_تجهیزات.

۵_حق اختراع.

۶_علائم تجاری.

۷_علائم تجاری.

نحوه ثبت انواع دارایی در حسابداری به شکل صورت می پذیرد؟

نحوه ثبت دارایی ها در حسابداری دارایی ها و بدهی ها در ترازنامه به ثبت خواهند رسید:

کلیه دارایی ها در سمت راست ترازنامه و بدهی ها در سمت چپ آن به ثبت خواهند رسید.

به یاد داشته باشید که برای منظم شدن و دسترسی راحت تر عموماً بخش دارایی خود به طبقه بندی حساب مانند حساب دریافتی، سود حفظ شده و … قابل تفکیک است.

همانطور که مستحضر هستید دارایی خود به ۳ دسته تقسیم می شوند و هر کدام از دسته ها شامل دو نوع هستند.

به طور مثال دسته وجود فیزیکی به مشهود و غیر مشهود تقسیم می شود.

حال  در نظر داشته باشید که اگر یک شرکت دارایی های غیر مشهود ندارد.

نیازی به ذکر آن در ترازنامه مالی نیست.

در کنار ترازنامه، کسب و کارها به صورت حساب سود و زیان نیز دارند که توضیح آنها در این مقال نمی گنجد.