تامین مسکن: نیازی اساسی برای هر فرد
مسکن یکی از نیازهای اولیه و حیاتی برای هر انسان است. در حالی که برخی افراد در جامعه بیش از یک خانه در اختیار دارند، بسیاری دیگر از کمبود سرپناه برای زندگی خود رنج می‌برند. این در حالی است که در سراسر کشور، تعداد زیادی خانه‌های خالی و بدون استفاده وجود دارد.
برای مقابله با این معضل، در سال ۱۳۹۹ قانون مالیات بر خانه‌های خالی به تصویب شورای نگهبان رسید و از همان زمان اجرایی شد. این قانون همچنان در حال اجرا است و در سال ۱۴۰۲ نیز اصلاحات و موضوعات جدیدی در این زمینه مطرح شده است.
در این مقاله، تمام نکاتی که باید درباره مالیات بر خانه‌های خالی بدانید را به شما توضیح خواهیم داد. اگر می‌خواهید از جریمه‌های مربوط به خانه‌های خالی جلوگیری کنید، تا پایان این مقاله از سری مقالات آموزش مالیات همراه ما باشید.
خانه خالی چیست؟
قبل از ورود به بحث مالیات بر خانه‌های خالی، بهتر است ابتدا با مفهوم “خانه خالی” آشنا شویم.
قانون مالیات بر خانه‌های خالی، شرایط خاصی را تعریف کرده است که در صورت انطباق ملک با این شرایط، آن خانه مشمول مالیات میشود.
این شرایط عبارت‌اند از:
- جمعیت شهری: خانه باید در شهری با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر واقع شده باشد.
- نوع استفاده: خانه نباید محل سکونت اصلی یا فرعی مالک باشد.
- مدت‌زمان صدور پایان کار: حداقل یک سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار ملک گذشته باشد (در پروژه‌های انبوه‌سازی، این مدت ۱۸ ماه است).
- مدت‌زمان از خرید: حداقل چهار ماه از تاریخ خرید خانه بر اساس سند ثبت‌شده گذشته باشد.
- عدم اجاره: خانه به مدت چهار ماه یا بیشتر در اجاره کسی نباشد.
- اقامتگاه مستأجر: مستأجر نباید اقامتگاه اصلی دیگری داشته باشد.
- ثبت در سامانه: ملک در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی برای فروش یا اجاره ثبت نشده باشد.
- وضعیت وقف: اگر ملک وقفی است، وقف‌نامه باید اجازه اجاره دادن را بدهد.
اگر خانه شما این شرایط را دارد، مشمول مالیات بر خانه های خالی میشود.
در این صورت، بهتر است در اسرع وقت برای اجاره دادن یا فروش ملک خود اقدام کنید. استفاده از نرم‌افزارهای حسابداری به شما کمک می‌کند سود و زیان ملک را محاسبه کرده و بهترین تصمیم را اتخاذ کنید.
مالیات بر خانه های خالی چیست؟
یکی از دلایل اصلی کمبود مسکن در کشور، وجود خانه‌های خالی است. برخی سرمایه‌داران با هدف افزایش قیمت املاک از فروش یا اجاره دادن خانه‌های خود خودداری می‌کنند تا در زمان مناسب سود بیشتری کسب کنند.
به‌منظور مقابله با این رفتار، طرح مالیات بر خانه‌های خالی در تیرماه ۱۳۹۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از رفع ایرادات شورای نگهبان اجرایی شد.
هدف این طرح چیست؟
هدف اصلی، کاهش تعداد خانه‌های خالی و افزایش عرضه مسکن در بازار است. میزان مالیات بر خانه‌های خالی از مالیات خانه های اجاره ای بیشتر است و بر اساس عواملی نظیر مبلغ ودیعه و اجاره خانه محاسبه میشود.
برای محاسبه مالیات خانه‌های خالی یا اجاره‌ای، آشنایی با اصول اولیه حسابداری ضروری است. اگر اطلاعاتی در این زمینه ندارید، می‌توانید به مقالات مرتبط با اصول حسابداری مراجعه کنید.
تشخیص خانه های خالی توسط دولت
برای شناسایی خانه‌های خالی، همه مالکان موظف‌اند اطلاعات املاک خود را در سامانه اسکان و املاک کشور ثبت کنند. این سامانه که توسط وزارت مسکن و شهرسازی ایجاد شده، اطلاعات دقیقی درباره کد پستی، وضعیت سکونت، و مالک یا مستأجر هر ملک را در اختیار دارد.
همچنین، تمامی نهادهای دولتی و بانک‌ها باید خدمات خود را تنها با دریافت کد پستی و نشانی ارائه دهند. به این ترتیب، دولت می‌تواند با دقت و سرعت بالا، محل سکونت افراد را شناسایی کرده و از خالی بودن خانه‌ها مطمئن شود.
طرح مالیات بر خانه های خالی؛ راهکاری برای کاهش بحران مسکن
اجرای این طرح می‌تواند قدمی بزرگ در رفع بحران کمبود مسکن باشد. مالکان خانه‌های خالی، در صورت عدم اقدام به اجاره یا فروش، باید مالیات‌های سنگینی پرداخت کنند. این اقدام نه تنها به افزایش عرضه مسکن کمک می‌کند، بلکه باعث تعدیل قیمت‌ها در بازار مسکن نیز میشود.
مالیات بر خانه های خالی در ایران: همه چیزهایی که باید بدانید
در سال‌های اخیر، یکی از اقدامات دولت برای کنترل بازار مسکن، وضع مالیات بر خانه‌های خالی بوده است. این قانون به منظور افزایش عرضه مسکن، جلوگیری از احتکار خانه‌ها و رفع کمبود مسکن در شهرهای پرجمعیت به اجرا درآمده است. در این مقاله، با جزئیات این قانون، نحوه محاسبه مالیات، خانه‌های مشمول و معاف از مالیات و چالش‌های اجرایی آن آشنا می‌شویم.
خانه خالی چیست؟
خانه خالی به واحد مسکونی‌ای گفته میشود که شرایط زیر را داشته باشد:
- جمعیت شهری: در شهرهایی با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر باشد.
- محل سکونت: به عنوان اقامتگاه اصلی یا فرعی مالک استفاده نشود.
- گواهی پایان کار: یک سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار آن گذشته باشد (در پروژه‌های انبوه‌سازی ۱۸ ماه).
- زمان خرید: حداقل چهار ماه از تاریخ ثبت سند خرید گذشته باشد.
- عدم اجاره: در چهار ماه گذشته اجاره داده نشده باشد.
- ثبت در سامانه: در سامانه معاملات املاک وزارت راه و شهرسازی ثبت نشده باشد.
هدف قانون مالیات بر خانه های خالی
این قانون با هدف مقابله با احتکار مسکن و افزایش عرضه در بازار تصویب شده است. برخی از مالکان، با خالی نگه داشتن واحدهای مسکونی، در تلاش برای افزایش قیمت‌ها هستند.
قانون مالیات بر خانه‌های خالی با جریمه کردن این افراد، آن‌ها را به اجاره یا فروش ملک تشویق می‌کند.
نحوه شناسایی خانه های خالی
دولت از طریق سامانه اسکان و املاک کشور، اطلاعات مربوط به خانه‌ها را جمع‌آوری می‌کند. همه مالکان موظف‌اند وضعیت املاک خود را در این سامانه ثبت کنند. اگر ملکی در این سامانه ثبت نشود یا اطلاعات نادرست وارد شود، به‌عنوان خانه خالی شناسایی میشود. علاوه بر این:
- پیامکی از سوی سازمان مالیاتی به مالکان ارسال میشود و آن‌ها دو ماه فرصت دارند تا وضعیت ملک را مشخص کنند.
- در صورت عدم ثبت اطلاعات، ملک مشمول مالیات خانه خالی خواهد شد.
محاسبه مالیات خانه‌های خالی
میزان مالیات بر خانه‌های خالی بر اساس ارزش اجاری ملک و مدت زمان خالی بودن آن محاسبه میشود. طبق ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، ضرایب مالیات به شرح زیر است:
برای ۱ تا ۵ خانه خالی:
- سال اول: ۶ برابر ارزش اجاری ملک
- سال دوم: ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک
- سال سوم: ۱۸ برابر ارزش اجاری ملک
برای بیش از ۵ خانه خالی:
- سال اول: ۱۲ برابر ارزش اجاری ملک
- سال دوم: ۲۴ برابر ارزش اجاری ملک
- سال سوم: ۳۶ برابر ارزش اجاری ملک
مثال:
اگر ارزش اجاری ماهانه یک ملک ۱۰ میلیون تومان باشد:
- مالیات سال اول: ۱۰,۰۰۰,۰۰۰×۶=۶۰,۰۰۰,۰۰۰۱۰,۰۰۰,۰۰۰ \times 6 = 60,000,000 10,000,000×۶=۶۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- مالیات سال دوم: ۱۰,۰۰۰,۰۰۰×۱۲=۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰۱۰,۰۰۰,۰۰۰ \times 12 = 120,000,000 10,000,000×۱۲=۱۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
- مالیات سال سوم: ۱۰,۰۰۰,۰۰۰×۱۸=۱۸۰,۰۰۰,۰۰۰۱۰,۰۰۰,۰۰۰ \times 18 = 180,000,000 10,000,000×۱۸=۱۸۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
خانه‌های معاف از مالیات
برخی از خانه‌ها از پرداخت مالیات معاف هستند، از جمله:
- اقامتگاه اصلی و فرعی مالک.
- خانه‌ای که یکی از افراد تحت تکفل مالک (مانند دانشجو، بیمار خاص یا شاغل) در آن سکونت داشته باشد.
- خانه‌های وقف‌شده که مشکل قانونی برای اجاره رفتن ندارند.
چالش‌های قانون مالیات بر خانه‌های خالی
- معافیت‌ها: معافیت تا ۴ ملک، ناعادلانه به نظر می‌رسد و به نفع مالکان چندین خانه است.
- شناسایی نهادها و بانک‌ها: نحوه شناسایی و اعمال مالیات بر واحدهای مسکونی متعلق به نهادهای دولتی و بانک‌ها مشخص نیست.
- پیچیدگی اجرایی: ثبت دقیق اطلاعات در سامانه و پردازش آن به نرم‌افزارهای پیشرفته و نیروی انسانی کارآمد نیاز دارد.
آمار خانه‌های خالی در ایران
در دی ماه سال گذشته، حدود ۵۷۰ هزار خانه خالی شناسایی شد. پس از بررسی‌های بیشتر، تعداد این خانه‌ها به ۴۰۰ هزار کاهش یافت. در بهمن ماه، بسیاری از مالکان به‌صورت داوطلبانه مالیات خود را پرداخت کردند، اما از شهریور امسال، پرداخت مالیات بر خانه‌های خالی به‌صورت اجباری و قانونی اجرا میشود.
نتیجه‌گیری
قانون مالیات بر خانه‌های خالی گامی مثبت برای کنترل بازار مسکن است، اما برای اثرگذاری بیشتر نیازمند بازنگری در معافیت‌ها، شفافیت در اجرا و افزایش آگاهی عمومی است. مالکان باید با استفاده از سامانه‌های آنلاین و مشاوره‌های تخصصی، از وضعیت مالیاتی املاک خود مطلع شده و اقدامات لازم را به‌موقع انجام دهند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قوانین مالیاتی و مشاوره در این زمینه، با موسسه حسابداری راهنما در تماس باشید.
بدون دیدگاه