تسعیر ارز چیست؟؟

همه چیز در مورد تسعیر :

نسعیر ارز مربوط به استاندارد حسابداری ایران شماره ۱۶ آثار تغییر در نرخ ارز است.

تسعیر یک واژه عربی و به معنای قیمت گذاری است.

واژه تسعیر از ریشه سعر به معنای قیمت گرفته شده است.

معادل انگلیسی واژه تسعیر، Exchange میباشد.

پس تسعیر ارز یعنی قیمت گذاری ارز به زبان ساده تبدیل یک واحد پولی به واحد پولی دیگر.

ارز نیز همان طور که از نام آن پیداست یعنی هر واحد پولی به جز واحد پول کشور یا بنگاه اقتصادی. مثلاً برای ایران واحدهای

پولی دلار یورو ،یوان روپیه و … ارز محسوب میشود.

پس تسعیر ارز زمانی استفاده میشود که معامله تجاری ما با ارزی غیر از ریال انجام شود حتی اگر در ایران باشد و ما باید معادل ارز را برحسب ریال در صورتهای مالی منعکس کنیم(فرض واحد پولی).

متن کامل استاندارد حسابداری ایران شماره ۱۶ آثار تغییر در نرخ ارز را میتوانید به دو صورت فایل PDF و Word از سایت سازمان حسابرسی به آدرس https://audit.org.ir دانلود کنید.

معاملات ارزی چیست؟

اگر ما معامله تجاری که انجام میدهیم با ارز باشد یا اینکه بعداً باید به ارز پرداخت کنیم یک معامله ارزی محسوب میشود.

حتی اگر در ایران باشد.

مثلاً یک شرکت خارجی در ایران نمایندگی دارد و ما قرار است کالایی را از این شرکت خریداری کنیم این نماینده شرکت خارجی پول خود را فقط به یورو دریافت میکند و ما نیز باید به یورو پرداخت کنیم.

چون پرداخت است (ارز) پس این معامله یک معامله ارزی محسوب میشود حتی با اینکه این معامله در ایران انجام شده است

پس نتیجه میگیریم معامله ارزی محدوده جغرافیایی ندارد.

نمونه ای از معاملات ارزی به شرح زیر است

۱- واردات کالا یا خدمات.

۲-صادرات کالا یا خدمات.

۳- خرید ملک در خارج از کشور

۴- خرید بلیطهای مسافرتی از آژانسهای بین المللی.

۵-رزرو اینترنتی هتلهای بین المللی مانند رزرو هتل از طریق سایت (Booking.com یا Hotel.com).

۶- چاپ تبلیغ در مجلات خارجی و بین المللی و مواردی مانند اینها.

در مثالهای فوق ممکن است وجه نقد در همان زمان معامله پرداخت شود و یا بعداً پرداخت شود (حسابهای پرداختنی) همانطور که گفته شد معامله ارزی میتواند در ایران با یک شرکت خارجی یا ایرانی و یا در خارج از کشور انجام شود.

اما دقت کنید اگر با یک شرکت خارجی معامله کنیم و وجه آن را به صورت ریال دریافت کنیم این معامله ارزی نمیشود.

چرا که ما وجه نقد را برحسب واحد پولی کشورمان بنگاه اقتصادی دریافت کردیم، مانند معامله با کشورهای همسایه مثل ،افغانستان عراق که این کشورها در اکثر مواقع وجه نقد را به صورت ریال پرداخت میکنند و یا اینکه ما به ریال پرداخت کنیم

نرخ تسعیر ارز چیست؟

منظور از نرخ تسعیر ارز معادل واحد پولی کشور برای ارز مورد نظر است.

مثلاً فرض کنید هر دلار در ایران معادل ۸۰،۰۰۰ ریال است.

عدد ۸۰،۰۰۰ ریال نرخ ارز برای تسعیر محسوب میشود .

پس با در نظر گرفتن عدد فوق، ۱۰۰ دلار معادل ۸،۰۰۰،۰۰۰ ریال است.

در واقع با تبدیل ۱۰۰ دلار به معادل ریال ما عملیات تسعیر ارز انجام دادیم.

نتیجه تبدیل هر واحد پولی به معادل واحد پولی دیگر تسعیر ارز نامیده میشود.

ولی دقت کنید تبدیل تومان به ریال و یا بالعکس تسعیر ارز محسوب نمیشود.

چرا که اولاً معامله ای انجام نشده است ثانیاً هر دو واحد تومان و ریال متعلق به ایران است.

ولی تبدیل ریال ایران به ریال عربستان تسعیر ارز محسوب میشود

اقلام پولی چیست؟

در استاندارد حسابداری ایران شماره ۱۶ اقلام پولی تعریف شده است ولی این تعریف برای افراد تازه کار شاید کمی مبهم باشد.

به طور خلاصه و به زبان ساده اقلام ،پولی حسابهای ترازنامهای دایمی میباشند که عهده دار پرداخت یا دریافت وجه نقد میباشند.

مثلاً بانک یا صندوق جزو اقلام پولی محسوب میشوند.

چرا که هزینه ها خریدها و یا دریافتیهای شرکت از طریق بانک یا صندوق انجام میشود یا حسابهای پرداختی نیز جزو اقلام پولی هستند چرا که باید پرداخت شود .

اما موجودی کالا یا پیش پرداخت یا پیش دریافت اقلام غیر پولی محسوب میشوند چرا؟

به ثبت حسابداری زیر دقت کنید.

موجودی کالا ۱۰،۰۰۰

بانک ۱۰،۰۰۰

در مثال فوق مگر ما پول خرید کالا را از بانک پرداخت نکردیم؟

پس چون بانک عهده دار پرداخت پول کالا بوده پس میتوان

گفت موجودی کالا جزو اقلام غیر پولی است همین مثال برای پیش پرداخت یا پیش دریافت نیز صادق است

مثلاً:

بانک ۱۰،۰۰۰

پیش دریافت ۱۰،۰۰۰

در اینجا نیز بانک عهده دار دریافت بوده پس پیش دریافت جزو اقلام غیر پولی محسوب میشود.

به زبان ساده اگر بیان کنم اقلام پولی اقلامی هستند که بتوانیم بدون هیچ واسطهای آن را به وجه نقد دریافت یا پرداخت کنیم.

مثلاً در مورد موجودی کالا طبیعی است که موجودی کالا به صورت فیزیکی پول نیست .

بلکه یک کالا است و برای اینکه به پول تبدیل کنیم باید بفروشیم چون باید با انجام فرایندی به پول تبدیل کنیم .

پس موجودی کالا جزو اقلام غیرپولی است ولی موجودی بانک یا صندوق یا حسابهای دریافتنی یا حسابهای پرداختنی نیازی نیست ما فرایندی را طی کنیم.

بلکه بدون هیچ واسطه ای میتوانیم پول آنها را به صورت فیزیکی داشته باشیم یا پرداخت کنیم.

حسابهای دریافتنی نیز جزو اقلام پولی است چرا که بعداً قرار است وجه آن دریافت شود.

نکته طلایی

یه کلید اصلی برای تشخیص اقلام پولی از اقلام غیر پولی ارزی اگر تاریخ پرداخت مربوط به گذشته باشد و نوع ارز غیر از واحد پول ایران باشد این اقلام غیر پولی میباشند در غیر این صورت جزو اقلام پولی محسوب میشود.

مثلا پیش پرداخت اگر دقت کنید در حسابداری زمان پرداخت پیش پرداخت مربوط به گذشته است .

ولی حسابهای دریافتنی یا پرداختنی مربوط به آینده است.

یعنی در آینده قرار است پول را دریافت یا پرداخت کنیم چون دریافت یا پرداخت پول در آینده انجام میشود اقلام پولی محسوب میشود.

اما پیش پرداخت یا پیش دریافت چون در گذشته انجام شده بنابراین جزو اقلام غیر پولی محسوب میشود.

دقت کنید معامله ارزی باید در تاریخ انجام معامله تسعیر شود .

مثلاً فرض کنید ما ۱۰۰ دلار از صرافی در تاریخ ۱۳۹۷/۶/۱۶ خریداری کردیم قیمت هر دلار که از صرافی خریداری کردیم معادل ۸۰،۰۰۰ ریال است.

بنابراین ما باید مبلغ ۸،۰۰۰،۰۰۰ ریال در دفاتر ثبت کنیم.

نکاتی در رابطه با تسعیر ارز

طبق استاندارد حسابداری ایران شماره ۱۶ اقلام پولی اعم از بدهی ارزی یا دارایی (ارزی که در صورت وضعیت مالی(ترازنامه)

منعکس میشوند باید به نرخ ارز در تاریخ ترازنامه تسعیر شوند.

جمله فوق دارای دو نکته است

۱- فقط اقلام پولی ارزی که در صورت وضعیت مالی به طور معمول پایان (سال گزارش میشوند باید تسعیر شوند.

-۲- منظور از تاریخ صورت وضعیت مالی ۲۹ اسفند یا ۳۰ام اسفند در سالهای کبیسه میباشد.

اقلام غیرپولی مانند موجودی کالا پیش پرداخت و سایر اقلام غیرپولی در تاریخ انجام معامله تسعیر میشوند.

مثلاً زمانی که کالایی از گمرکات کشور خارج میشود همان موقع بهای موجودی کالا را تسعیر میکنیم و دیگر نباید در تاریخ صورت وضعیت مالی مجدد تسعیر کنیم.

ولی اقلام پولی همانطور که گفته شد علاوه بر تسعیر در زمان ،معامله در تاریخ صورت وضعیت مالی نیز باید تسعیر شوند.

در زمان تسویه بدهی دو حالت وجود دارد:

۱- تا تاریخ صورت وضعیت مالی پایان) (سال تسویه انجام نشود.

۲- قبل از تاریخ صورت وضعیت مالی تسویه صورت گیرد.

با توجه به سؤالات و ابهامات مطرح شده در خصوص تسعیر ارز در ارتباط با مؤدیانی که دارای معاملات ارزی یا دارایی و بدهی پولی ارزی میباشند و به منظور وحدت رویه در رسیدگیهای ،مالیاتی مقرر میدارد موارد به شرح زیر ملحوظ نظر قرار گیرد

کلیات

به طور کلی تسعیر ارز در دو مقطع زمانی صورت می پذیرد

۱ – تاریخ انجام معامله بهای معاملات ارزی اعم از اقلام پولی و غیر پولی بر اساس نرخ ارز در تاریخ معامله تسعیر و در حسابها ثبت میشود.

۲- تاریخ صورت وضعیت مالی صرفاً اقلام پولی ارزی باید به نرخ ارز در تاریخ صورت وضعیت مالی تسعیر شود.

چنانچه نرخ ارز اقلام پولی در فاصله تاریخ انجام معامله تا تاریخ تسویه معامله و یا تا پایان دوره مالی متفاوت باشد.

در این صورت تفاوت نرخ ارز در تاریخ تسویه و یا در تاریخ صورت وضعیت مالی حسب مورد با نرخ قبلی اعمال شده در حسابها، به عنوان سود (زیان) تسعیر ارز شناسایی میشود.

اقلام پولی در واقع اقلامی هستند که قرار است به مبلغ ثابت یا قابل تعیینی از وجه نقد دریافت یا پرداخت شوند.

ویژگی اصلی اقلام ،پولی حق دریافت یا تعهد (پرداخت مبلغ ثابت یا قابل تعیینی از وجه نقد میباشد.

نمونه ای از اقلام ،پولی در صورت وضعیت مالی نمونه سازمان امور مالیاتی کشور که به همراه اظهار نامه اشخاص حقوقی و یا اشخاص حقیقی موضوع بند (الف) ماده ۹۵ ق.م.م در اختیار مؤدیان محترم مالیاتی قرار گرفته است و

یا در صورتهای مالی اساسی صورت وضعیت (مالی مطابق استاندارد شماره (۱) حسابداری ایران عنوان شده اند عبارتند از:

موجودی نقد و بانک.

حسابها و اسناد دریافتنی و پرداختنی تجاری.

سایر حسابها و اسناد دریافتنی و پرداختنی تجاری.

تسهیلات مالی /دریافتی پرداختی.

سود سهام پرداختنی صرفاً اشخاص حقوقی.

پیش دریافتها صرفاً پیش دریافت بابت فروش کالاهایی که قیمت آن در زمان تحویل مشخص میشود.

جاری شرکا و سهامداران.

لازم به توضیح است اشاره به موارد فوق به صورت نمونه بوده و ممکن است اقلام پولی دیگری و تحت عناوین دیگر در صورتهای مالی مؤدی محترم وجود داشته باشد.

در مقابل اقلام غیر پولی اقلامی هستند که ویژگی اصلی ،آنها نبود حق دریافت یا تعهد پرداخت مبلغ ثابت یا قابل تعیینی از وجه نقد میباشد.

پیش پرداخت خرید کالا و خدمات به قیمت ثابت مانند پیش پرداخت ،اجاره ،سرقفلی داراییهای نامشهود موجودیهای مواد و کالا داراییهای ثابت مشهود و بدهیهایی که از طریق تحویل دارایی غیر پولی تسویه میشود، نمونه هایی از اقلام غیر پولی است.

مطابق بند (۲۹) استاندارد حسابداری شماره ۱۶، تفاوتهای تسعیر بدهیهای ارزی مربوط به داراییهای واجد شرایط، به شرط رعایت معیارهای مربوط به احتساب مخارج مالی در بهای تمام شده داراییها طبق استاندارد حسابداری شماره ۱۳ با عنوان مخارج” تأمین مالی، باید به بهای تمام شده آن دارایی منظور شود.

همچنین تفاوتهای تسعیر بدهیهای ارزی مربوط به تحصیل و ساخت داراییها ناشی از کاهش شدید ارزش ریال، در صورت احراز تمام شرایط ،زیر، تا سقف مبلغ قابل بازیافت، به بهای تمام شده دارایی مربوط اضافه میشود

الف- کاهش ارزش ریال نسبت به تاریخ شروع کاهش ارزش حداقل ۲۰ درصد باشد.

ب – در مقابل بدهی حفاظی وجود نداشته باشد.

در ضمن در صورت برگشت شدید کاهش ارزش ریال حداقل ۲۰ درصد سود ناشی از تسعیر بدهیهای مزبور تا سقف زیانهای تسعیری که قبلاً به بهای تمام شده دارایی منظور شده است متناسب با عمر مفید باقیمانده از بهای تمام شده دارایی کسر میشود

اتخاذ یک روش یکنواخت

منظور از روی یکنواخت حفظ ویژگی کیفی اطلاعات مالی و مقایسه پذیری آن از طریق همسانی در اندازه گیری و نمایش اثرات معاملات و رویدادهای مالی میباشد.

در واقع اقدام به شناسایی یا عدم شناسایی سود (زیان) تسعیر ارز به طور کلی بیانگر رعایت یا عدم رعایت استانداردهای حسابداری بوده و لزوماً به معنای نفی روشهای یکنواخت نمیباشد.

بدیهی

چنانچه مؤدی در سنوات گذشته نسبت به شناسایی سود (زیان) تسعیر ارز اقدام ننموده باشد و در سال مورد رسیدگی برای اولین بار اقدام به شناسایی زیان تسعیر ارز بر اساس استانداردها و اصول متداول حسابداری نموده باشد، هزینه مذکور در اجرای بند (۲۴) ماده ۱۴۸ ق.م.م قابل قبول خواهد بود.

همچنین چنانچه سود تسعیر ارز با توجه به نوع ارز یا نرخهای اعلام شده توسط مراجع مربوط کمتر از واقع ثبت شده باشد به استناد بند (۲) و تبصره (۲) ماده ۹۷ ق.م.م اصلاحیه مورخ ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ قابل اضافه نمودن به درآمد مشمول مالیات بوده و لزومی به ارسال به هیأت موضوع بند (۳) ماده مذکور ندارد.

ضمناً عدم شناسایی زیان تسعیر ارز نیز از موارد قابل ارجاع به هیأت مذکور نمی باشد.

در مواقعی که برای تسعیر ارز نرخهای متعددی شامل انواع نرخهای مرجع مبادله ای و توافقی وجود داشته باشد، میبایست با ملحوظ نظر داشتن اینکه مؤدی مالیاتی مطابق مقررات مکلف به تسویه حساب به نرخ مرجع یا نرخ مبادله ای میباشد.

یا اینکه تکلیفی در این خصوص نداشته و تسویه حساب به نرخ توافقی صورت میپذیرد از نرخهای فوق حسب مورد برای تسعیر در تاریخ معامله یا تسعیر مانده اقلام پولی استفاده شود.

نکات قابل توجه در رسیدگی مالیاتی

۱- سود حاصل از تسعیر ارز صرف نظر از منشأ تحصیل آن مشمول مالیات خواهد بود.

به طور مثال معافیت حاصل از صادرات دلیلی بر معافیت درآمدهایی که به لحاظ نگهداری یا کاربرد ارز حاصل از صادرات به دست میآید نخواهد بود.

بدیهی است زیان تسعیر ارز حاصل از صادرات نیز به شرط رعایت مقررات قابل قبول خواهد بود.

۲- در خصوص صادرات

الف – در مواردی که مؤدی ملزم به فروش ارز حاصل از صادرات به نرخ ارز مرجع به بانک مرکزی ،باشد ثبت اولیه معامله ارزی تاریخهای مربوط اعمال خواهد شد.

تسویه طلب ارزی و تسعیر مانده کلیه اقلام پولی ارزی مرتبط با عملیات فروش صادراتی با نرخ ارز مرجع میباشد .

ب – چنانچه مؤدی ملزم به فروش ارز حاصل از صادرات در اتاق مبادله ارزی ،باشد ثبت اولیه معامله ،ارزی تسویه طلب ارزی و تسعیر مانده کلیه اقلام پولی ارزی مرتبط با عملیات فروش صادراتی با نرخ ارز اتاق مبادلات ارزی میباشد که به نرخ

تاریخهای مربوطه اعمال خواهد شد.

ج- چنانچه مؤدی الزامی به فروش ارز حاصل از صادرات در اتاق مبادلات ارزی و نیز بانک مرکزی نرخ ارز مرجع نداشته ارز توافقی میباشد که به نرخ تاریخهای مربوطه اعمال خواهد شد.

باشد ثبت اولیه معامله ،ارزی تسویه طلب ارزی و تسعیر مانده کلیه اقلام پولی ارزی مرتبط با عملیات فروش صادراتی با نرخ ارز توافقی می باشد که به نرخ تاریخ های مربوطه اعمال خواهد شد.

د- با توجه به ماده ۱۶ قانون امور گمرکی مصوب ۱۳۹۰/۸/۲۲ چنانچه ارزش کالای صادراتی مندرج در پروانه های گمرکی با مبلغ ثبت شده در دفاتر متفاوت ،باشد در این صورت نوع ارز مورد استفاده در تعیین بهای کالای صادراتی و شناسایی درآمد حاصل از صادرات فارغ از نوع ارز مورد استفاده توسط گمرک در تعیین ارزش ریالی کالای صادره با توجه به بندهای (الف) (ب) و (ج) فوق نرخ مرجع مبادله ای و یا توافقی حسب مورد خواهد بود.

۳- در خصوص واردات:

الف- چنانچه ارز مورد نیاز مؤدی برای واردات توسط بانک مرکزی و به نرخ مرجع تأمین شده باشد ثبت اولیه معامله ارزی تاریخهای مربوطه اعمال خواهد شد.

تسویه بدهی ارزی و نیز تسعیر مانده کلیه اقلام پولی ارزی مرتبط با عملیات واردات با نرخ ارز مرجع میباشد که به نرخ

ب – در صورتی که ارز مورد نیاز مؤدی برای واردات از اتاق مبادلات ارزی تأمین شده باشد ثبت اولیه معامله ارزی و تسویه بدهی ارزی و تسعیر مانده کلیه اقلام پولی ارزی مرتبط با عملیات واردات با نرخ ارز اتاق مبادلات ارزی میباشد که به نرخ تاریخهای مربوطه اعمال خواهد شد.

ج- چنانچه ارز مورد نیاز برای واردات از طریق بانک مرکزی و یا اتاق مبادلات ارزی تأمین نشده ،باشد، ثبت اولیه معامله ارزی، تسویه طلب ارزی و تسعیر مانده کلیه اقلام پولی ارزی مرتبط با عملیات واردات با نرخ ارز توافقی میباشد که به نرخ تاریخهای مربوطه اعمال خواهد شد.

د- با توجه به ماده ۱۴ قانون امور گمرکی مصوب ۱۳۹۰/۸/۲۲ چنانچه ارزش کالای وارداتی مندرج در پروانه گمرکی با مبلغ ثبت شده در دفاتر متفاوت باشد در این صورت نوع ارز مورد استفاده در تعیین بهای کالای وارداتی فارغ از نوع ارز مورد استفاده توسط گمرک در تعیین ارزش ریالی کالای وارده با توجه به بندهای (الف)، (ب) و (ج) فوق نرخ مرجع مبادله ای و یا توافقی حسب مورد خواهد بود.

۴- در خصوص مطالبات / بدهی سهامداران ،شرکا) تسهیلات ارزی:

استفاده از هر یک از نرخهای ارز شامل نرخهای ارز ،مرجع مبادله ای و توافقی در ثبت اولیه معامله ارزی و تسعیر مانده کلیه اقلام پولی ارزی مربوط به معامله ارزی در تاریخ صورت وضعیت مالی نظیر) مانده /دارایی بدهی ارزی در صورت عدم تسویه در همان دوره وقوع با ملحوظ نظر داشتن اینکه مؤدی مالیاتی مطابق مقررات مکلف به تسویه حساب به نرخ ارز مرجع یا مبادله ای است یا تکلیفی در این خصوص نداشته و تسویه حساب به نرخ توافقی میباشد صورت میپذیرد.

همچنین به هنگام تسویه طلب/ بدهی ارزی علاوه بر ملاحظات ،فوق مستندات کافی جهت اثبات نوع ارز از طرف مؤدی ارائه شود.

۵- در خصوص خرید و فروش ارز

الف – در خصوص فروش ارز میبایست فاکتور فروش توسط فروشنده صادر و نام و نشانی کامل خریدار و یا مستندات به فروش ارز به صرافیهای مجاز بانک مرکزی فاکتور خرید صرافیها و یا سایر مراجع ذیربط ارائه گردد.

ب- در خصوص خرید ارز میبایست کلیه مستندات مربوط از جمله فاکتور خرید ارز از صرافیها بانکها و یا سایر مراجع ذیربط ارائه گردد.

علی عسگری رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

–

دستورالعمل تسعیر ارز بخشنامه ۲۰۰/۹۵/۲۵ مورخ ۱۳۹۵/۰۴/۲۲ سازمان امور مالیاتی کشور)

پیرو دستورالعمل شماره ۲۰۰-۹۳-۵۲۴ مورخ ۱۳۹۳-۶-۲۲- در خصوص تسعیر نرخ ارز و با توجه به سوالات مطرح شده در خصوص سود و زیان حاصل از تسعیر ارز فروشهای صادراتی بدین وسیله اعلام میدارد

۱ – درخصوص فروشهای صادراتی که وجه آن به صورت ریالی دریافت میگردد چنانچه طبق مستندات مربوط احراز گردد امر صادرات تحقق یافته و وجه حاصل از صادرات طبق مدارک و مستندات به ریال دریافت و در حسابهای مربوطه در دفاتر نیز به ریال ثبت گردیده باشد از جمله صادرات به کشورهای عراق و افغانستان که به صورت ریالی انجام می گیرد مگر اینکه طبق و مدارک ارزی بودن آن احراز گردد تسعیر ارز در اینگونه موارد موضوعیت نداشته و همچنین فارغ از ریالی یا ارزی بودن فروشهای صادراتی اعطای معافیت مالیاتی صادرات با رعایت کلیه مقررات قانونی مربوط امکان پذیر خواهد بود.

۲ – درخصوص فروشهای صادراتی که وجه آن به صورت ارزی دریافت میگردد چنانچه صادرکنندگان در زمان انجام صادرات فروشها را با نرخ ارز مرجع یا نرخ ارز مبادله ای از جمله نرخ مندرج در پروانه صادرات در دفاتر ثبت نموده لیکن در تاریخ تسویه و یا تاریخ صورت وضعیت مالی از نرخ ارز توافقی نزد صرافی مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (آزاد) برای تسعیر ارز حاصله استفاده نمایند در این حالت تفاوت نرخ ارز اعم از نرخ ارز مرجع یا نرخ مبادله ای با نرخ ارز توافقی نزد صرافی مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (آزاد) در تاریخ انجام صادرات از نظر مالیاتی به عنوان فروش صادرات تلقی میگردد.

و صرفاً تفاوت نرخ ارز توافقی نزد صرافی مورد تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (آزاد) در تاریخ اولیه و تاریخهای بعدی مبنای محاسبه سود یا زیان تسعیر ارز قرار میگیرد.

مفاد این بخشنامه در مورد پروندههای مالیاتی عملکرد سال ۱۳۹۱ و به بعد که در مراحل رسیدگی یا دادرسی مالیاتی مطرح میباشند نیز جاری میباشد

سید کامل تقوی نژاد رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور

“”

معافیت سود تفاوت نرخ ارز ناشی از تسعیر ارز حاصل از صادرات

پیرو بخشنامه شماره ۱۷ /۲۰۰/۹۶ مورخ ۱۳۹۶/۰۲/۱۳ و باتوجه به بند ب ماده ۴۵ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور مصوب ۱۳۹۵/۱۱/۱۰ مبنی بر اینکه سود تفاوت نرخ ارز ناشی از تسعیر ارز حاصل از صادرات از هرگونه مالیات معاف است، بنابراین از تاریخ ۱۳۹۶/۰۱/۰۱ (حسب حکم مندرج در ماده ۷۳ قانون فوق بند ۱ قسمت نکات قابل توجه در رسیدگی مالیاتی دستورالعمل شماره ۲۰۰/۹۳/۵۲۴ مورخ ۱۳۹۳/۰۶/۲۲ به شرح زیر اصلاح می گردد:

سود حاصل از تسعیر ارز به استثنای سود تفاوت نرخ ارز ناشی از تسعیر ارز حاصل از صادرات صرفنظر از منشاء تحصیل آن مشمول مالیات خواهد بود.

بدیهی است زیان تسعیر ارز حاصل از صادرات نیز با توجه به ماده ۱۰۵ و تبصره ۲ ماده ۱۴۷ قانون مالیاتهای مستقیم قابل قبول نخواهد بود. ۹۶/۵۰

سید کامل تقوی نژاد
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

اظهار نظر سازمان حسابرسی در خصوص نوسانات ارز

با توجه به التهابات ایجاد شده در اواخر سال ۱۳۹۶ در بازار آزاد ارز که نهایتاً منجر به اعلام نرخ یکسان ارز در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۳۹۷ توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گردید.

آیا تغییرات نرخ ارز قابل دسترس پس از تاریخ صورت وضعیت مالی را میتوان به عنوان یک رویداد تعدیلی در تهیه صورتهای مالی دوره منتهی به ۲۹ اسفند ۱۳۹۶ محسوب نمود؟

پاسخ:

با توجه به استاندارد حسابداری ۵ با عنوان “رویدادهای بعد از تاریخ صورت وضعیت مالی رویدادهای تعدیلی به رویدادهایی اطلاق میشود که شواهدی در مورد شرایط موجود در تاریخ صورت وضعیت مالی فراهم میکند.

از سوی دیگر طبق بند ۱۹ استاندارد یاد شده، تغییرات عمده غیر متعارف در نرخ ارز بعد از تاریخ صورت وضعیت مالی به عنوان رویداد غیر تعدیلی محسوب شده است.

با این حال رویداد غیر تعدیلی معطوف به مواردی است که بیانگر شرایط ایجاد شده بعد از تاریخ صورت وضعیت مالی است.

با توجه به مراتب یاد شده در بالا ابهامات ایجاد شده در تاریخ صورت وضعیت مالی به گونه ای بوده است که بتوان تغییرات بعدی نرخ ارز را به عنوان یک رویداد تعدیلی محسوب کرد.

بدین ترتیب در صورتهای مالی یاد شده در پرسش بالا داراییها و بدهیهای ارزی باید با نرخ ارز قابل دسترس در تاریخ تأیید صورتهای مالی یا) به نرخ محقق شده قبل از آن تاریخ به ریال تسعیر شود.

ضمناً لازم است این موضوع به گونه ای مناسب در یادداشتهای توضیحی افشا شود.

مالیاتی صادر کنندگان است و ارتباطی به مهلت ایفای تعهدات ارزی صادر کنندگان مندرج در بند (۴) مصوبه ۱۷۷ ستاد

هماهنگی اقتصادی ندارد

۲- صادر کنندگان سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ مکلفند ۹۰ درصد ارزش پروانههای صادراتی اعلامی توسط گمرک ج.ا.ا را به چرخه

اقتصادی برگردانند.

(ج) روشهای برگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی :

۱ – فروش ارز به صورت حواله در سامانه نیما.

۲ – واردات در مقابل صادرات خود.

۳- واگذاری ارز حاصل از صادرات به غیر.

۴ بازپرداخت بدهی تسهیلات ارزی دریافتی از شبکه بانکی صندوق توسعه ملی حساب ذخیره ارزی و فاینانس.

۵ – فروش ارز به صورت اسکناس به بانکها و صرافیهای مجاز با رعایت مقررات مربوطه.

د ـ سایر موارد :

۱- با توجه به سهمیه واردات تعیین شده برای پیله وران و تعاونیهای مرزنشین واردات انجام شده مذکور تا سقف تعیین شده وفق فهرست اعلامی وزارت ،صمت به عنوان رفع تعهد ارزی مورد پذیرش قرار میگیرد مازاد صادرات انجام شده نسبت به سقف یادشده مشمول رفع تعهد ارزی صادراتی می باشد.

۲- صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی با تایید وزارت صنعت، معدن و تجارت کمیته) ماده (۱۹) و سایر اشخاص صرفاً پس از احراز اهلیت اعتبار سنجی و در سقف تعیین شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در سامانه جامع تجارت، امکان عرضه ارز در سامانه نیما را خواهند داشت.

۳- صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی مورد تایید سازمان برنامه و بودجه کشور مکلف به بازگشت ۱۰ درصد مبلغ کل قرارداد براساس صورت وضعیت مورد تایید کارفرما و کمیته ماده (۱۹) مطابق بسته میباشند

۴ – کالاهایی که برای آزمون به خارج از کشور صادر و برگشت داده نمیشوند و یا کالاهایی ک به منظور عرضه در نمایشگاههای خارجی ارسال میشوند با تایید وزارت صمت و بر اساس اطلاعات دریافتی از گمرک ج.ا.ا مشمول ایفای تعهدات ارزی صادراتی

نمی باشند.

۵ – در صورت عدم برگشت ارز حاصل از صادرات در مهلتهای ،مقرر عدم ارائه خدمات توسط دستگاه های دولتی به شرح مندرج در بسته سیاستی اعمال خواهد شد.

در پایان

امیدوارم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

در صورت نیاز موسسه حسابداری رهنما بعنوان یکی از بهترین ارائه کنندگان خدمات حسابداری در رشت آماده پاسخگویی به سوالات شما می باشد